De helende kracht van emoties
Emotion Focused Therapy for individuals (EFT-i) is een empirisch ondersteunde (gebaseerd op 25 jaar psychotherapieonderzoek), emotie-gerichte, humanistische behandeling ontwikkeld door Greenberg, Elliott, Watson, Goldman en Rice. EFT integreert cliëntgerichte, gestalt- en existentiële therapieën maar dan vernieuwd met de hedendaagse psychologische kennis, met name die over emotietheorieën en het belang van hechting.
In EFT werkt de therapeut met de hele persoon, niet met een syndroom of een klacht, en geeft aandacht aan elke cliënt in zijn of haar uniekheid. De EFT-aanpak is daarom eerst en vooral cliëntgericht. Therapeuten nemen de hele persoon in aanmerking en zijn steeds gericht op het vormen van een supportieve, helpende relatie waarin de focus ligt op dat wat voor de cliënt op dat moment het meest belangrijk is. EFT is fundamenteel cliëntgericht en experiëntieel, maar een aantal aspecten van Greenbergs aanpak zijn nieuw of zijn een verdere differentiatie van wat we bij Rogers en Gendlin zien.
EFT is cliëntgericht en door en door experientieel, maar gaat een stap verder. Als Emotion Focused therapeut heeft u een actieve rol. U gebruikt een ‘procesprotocol’ waarmee u concrete handvatten en methodieken (markers en tasks) leert toepassen wanneer er processtagnaties optreden. De bekende stoelentechnieken (two-chair dialogue en empty chair) zijn daar een voorbeeld van. Daarbij zijn emoties de sleutel tot effectieve verandering. U faciliteert de emotionele intelligentie van de cliënt door samen te werken aan het uiten, exploreren, begrijpen en herstructureren van emoties. Een veilige therapeutische relatie is daarbij de basis.
EFT is in principe geschikt voor iedereen die open staat voor psychologische behandeling. De therapie wordt immers precies afgestemd op de persoon van de cliënt. EFT wordt bijvoorbeeld ingezet voor cliënten met een depressie, psychotrauma, angst, identiteitsproblemen, hechtingsstoornissen. Voor rationele mensen kan het een geschikte benadering zijn omdat zij misschien juist vastlopen door een onderontwikkelde emotionele kant. Bij mensen die overspoeld worden door emoties zal de nadruk eerder liggen op emotieregulering. EFT kan zowel individueel worden ingezet als systemisch.
EFT integreert een sterke theoretische onderbouwing vanuit de emotietheorie met krachtige procesprotocollen. Een procesprotocol schrijft voor wat je op bepaalde momenten in het proces moet doen. De procesprotocollen bestaan uit proces-markers en proces-tasks. Een specifieke marker is een signaal dat er waarschijnlijk een bepaalde ‘proces -stagnatie’ speelt. Hierbij hoort een welomgeschreven en onderzochte task die ervoor zorgt dat de cliënt weer in contact komt met zijn primaire adaptieve emoties. Deze primaire emoties geven altijd een gevoel van heelheid, eenheid en energie en maken het voor de cliënt duidelijk wat hem/haar te doen staan. Het is als het opgraven en terug vinden van het eigen kompas.
Er is veel onderzoek gedaan naar wat precies werkt en wanneer. Als je de goede marker weet te vinden in een gestagneerd proces, trek je het echt vlot, je brengt mensen dan meteen heel veel verder. Met de procesversnellers werken (markers en tasks) is zeer intensief en efficiënt. Het maakt de cliëntgerichte therapie veel krachtiger. Je weet precies wat je moet doen en waarom.
EFT is echt anders dan de therapieën tot nu toe. EFT is meer procesgericht en meer gericht op het ervaren in het hier en nu dan op het ‘praten over’. Het is een intense manier van werken en vraagt een hoge arousal omdat de emoties worden opgeroepen en ervaren op het moment zelf. Het ‘zelf’ wordt gezien als een dialectisch systeem, waardoor je met verschillende conflicterende of weggemaakte kanten werkt.
In Nederland neemt ook de Emotionally Focused Therapy for couples van Sue Johnson een grote vlucht. Bekijk de overeenkomsten en verschillen tussen de twee vormen van EFT.
Meer informatie over EFT for couples vindt u op www.emotionallyfocusedtherapy.com of bekijk het interview met Sue Johnson.